logo
  1. Home
  2. Serwis I Pomoc
  3. Usługi walidacji, kwalifikacji, mapowania i wzorcowania | Testo Sp. z o.o.

Kalibracja, wzorcowanie, czy adiustacja ?

Kalibracja, wzorcowanie a adiustacja – co to jest, na czym polega i kto może to wykonać?
Opierając się na „Międzynarodowym słowniku metrologii” PKN-ISO/IEC Guide 99, postaramy się wyjaśnić wątpliwości z tym związane.

Wzorcowanie = kalibracja – to „działanie, które w określonych warunkach ustala zależność pomiędzy odwzorowywanymi przez wzorzec pomiarowy wartościami wielkości wraz z ich niepewnościami pomiaru, a odpowiadającymi im wskazaniami wraz z ich niepewnościami.” A zatem, laboratorium wzorcujące podczas wzorcowania przyrządu pomiarowego, ustala zależność pomiędzy wartością rzeczywistą (wskazywaną lub odtwarzaną przez wzorzec odniesienia) a wartością mierzoną przez wzorcowany przyrząd pomiarowy. Wynik wzorcowania nie zawsze jest zgodny z deklarowaną przez producenta dokładnością, czyli wskazania przyrządu pomiarowego przekraczają błędy dopuszczalne. W takim przypadku, aby przyrząd mógł mierzyć z odpowiednia dokładnością, należy poddać go adiustacji.

Wracając do przewodnika PKN-ISO/IEC Guide 99:
Adiustacja to „zbiór czynności wykonanych przy układzie pomiarowym zapewniających, że wartościom wielkości, które mają być mierzone, odpowiadają odpowiednie wskazania.”
W tym miejscu należy wspomnieć, iż nie wszystkie laboratoria wzorcujące wykonują adiustację wzorcowanych przez siebie przyrządów. Wynika to z braku wymaganych do tych czynności narzędzi serwisowych, tj. specjalistycznego oprogramowania, interfejsów, itp. Dlatego też, najlepiej adiustację przeprowadzać w laboratorium wzorcującym lub serwisowym producenta. Taką możliwość posiadają przyrządy firmy Testo. Testo Sp. z o.o. posiada Laboratorium Pomiarowe z wdrożonym systemem jakości zgodnym z normą PN-EN ISO/IEC 17025 oraz dysponuje odpowiednim wyposażeniem, umożliwiającym wzorcowania, jak również, jeśli jest to konieczne, adiustację przyrządów pomiarowych. Wzorcowania przeprowadzane są na podstawie odpowiednich procedur pomiarowych, we właściwych, monitorowanych warunkach środowiskowych, a ich potwierdzeniem jest świadectwo wzorcowania, zawierające wartość wielkości odniesienia (wzorzec), wartość wielkości zmierzonej (przyrząd wzorcowany), błąd pomiaru lub poprawkę oraz niepewność pomiaru.

Czasookres pomiędzy wzorcowaniami ustala użytkownik danego przyrządu pomiarowego, aczkolwiek najczęściej wynosi on 12 miesięcy.

Generator wilgotności HUMINATOR II Testo

Wielofunkcyjny kalibrator temperatury THERMATOR Testo

Przykładowa aplikacja: wzorcowanie termometru elektrycznego w laboratorium pomiarowym


Termometr elektryczny wzorcowany jest według odpowiedniej procedury pomiarowej. Sonda zanurzeniowa termometru wzorcowanego umieszczana jest w termostacie cieczowym na odpowiedniej głębokości w pobliżu sondy termometru wzorcowego (np. miernik testo 735 z sondą zanurzeniową). Po ustabilizowaniu się wskazań w zadanym punkcie pomiarowym, przystępuje się do pomiarów. Wartości wskazane przez przyrząd wzorcowany oraz wskazania wzorca zapisuje się w protokole wzorcowania i na ich podstawie obliczany jest błąd pomiaru oraz niepewność pomiaru.
W przypadku, gdy błąd pomiaru przekracza wartość błędu dopuszczalnego określonego przez producenta, należy wykonać wcześniej wspomnianą adiustację.

Po zakończeniu wzorcowania wystawiane jest świadectwo wzorcowania.
Wzorcowanie przyrządów pomiarowych ma ogromne znaczenie, szczególnie w sektorze spożywczym i farmaceutycznym. Użycie przyrządu bez wcześniejszego sprawdzenia poprawności jego działania może doprowadzić np. do nieprawidłowości w procesie produkcji lub przechowywania w nieodpowiednich warunkach środowiskowych, a tym samym może narazić firmę na ogromne straty finansowe.

Akredytowane Laboratorium Wzorcujące Testo oferuje wzorcowanie przyrządów pomiarowych w zakresie akredytacji:
Wzorcowanie termometrów

  • Wzorcowanie termometrów elektrycznych

  • Wzorcowanie higrometrów

  • Wzorcowanie termohigrometrów

  • Wzorcowanie rejestratorów temperatury i wilgotności

Wzorcowanie przyrządów pomiarowych poza zakresem akredytacji:

  • Wzorcowanie pirometrów

  • Wzorcowanie kamer termowizyjnych

  • Wzorcowanie czujników do pomiaru temperatury powierzchni

  • Wzorcowanie termoanemometrów

  • Wzorcowanie anemometrów wiatraczkowych

  • Wzorcowanie wilgotnościomierzy

  • Sprawdzanie balometrów